Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-wschodniej części kraju, w województwie lubelskim. Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza. Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801 ha. Aktualna jego powierzchni wynosi 8483 ha, w tym lasy zajmują 8102 ha (95,5%). Ochroną ścisłą objęto 806 ha (9,5%).
Park powstał na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, będących wcześniej lasami Ordynacji Zamojskiej. Początki ochrony sięgają 1936r., kiedy to utworzono rezerwat Bukowa Góra, który obecnie jest jednym z obszarów ochrony ścisłej parku. Do chwili utworzenia Parku ochroną rezerwatową objęto 1064,38 ha w postaci 10 rezerwatów leśnych i florystycznych.
Licznie na terenie Parku reprezentowana jest fauna ptaków. Spośród ok. 430 gatunków występujących w Polsce dotychczas stwierdzono tutaj 209 gat., z czego ok. 130 gnieździ się na terenie RPN.
Główny trzon awifauny (ze względu na charakter siedliska) stanowią gatunki leśne takie jak m.in.: mysikrólik Regulus regulus, zniczek R. ignicapillus, czyż Carduelis spinus, pokrzywnica Prunella modularis, gil Pyrrhula pyrrhula, dzięcioły, z których na uwagę zasługują takie jak: dz. białogrzbiety Dendrocopos lucotos, dz. zielonosiwy Picus canus, dz. zielony Picus viridis i dz. czarny Dryocopus martius. Ponadto muchołówki, siniak Columba oenas, czubatka Parus cristatus, raniuszek Aedithalos caudatus, pełzacze, drozdy, świergotek drzewny Anthus trivialis. Sporadycznie nad wodami Parku pojawiają się takie gatunki jak: bąk Botaurus stellaris czy zielonka Porzana parva.
W krajobrazie rolniczym, na obrzeżach Parku spotkamy: gąsiorka Lanius collurio, szczygła Carduelis carduelis, ortolana Emberiza hortulana, przepiórkę Coturnix coturnix, na łąkach derkacza Crex crex, a nad ciekami wodnymi pliszkę górską Motacilla cinerea i zimorodka Alcedo atthis.
Licznie reprezentowana jest grupa ptaków drapieżnych. Gnieździ się tutaj: orlik krzykliwy Aquila pomarina, trzmielojad Pernis apivorus, myszołów Buteo buteo, jastrząb Accipiter gentilis i krogulec A. nisus, a na obrzeżach Parku pojawiają się pustułki Falco tinnunculus i kobuzy F. subbuteo.
Wśród leśnej głuszy gniazduje bocian czarny Ciconia nigra, którego dosyć często możemy obserwować żerującego, nierzadko w towarzystwie bociana białego Ciconia ciconia na terenie stawów "Echo".
Dotychczas na terenie Parku odnotowano obecność 8 gatunków sów, z których obecnie występuje tutaj stale: zasiedlający lasy Parku i zarazem najliczniejszy przedstawiciel omawianego rzędu - puszczyk zwyczajny Strix aluco, nieco mniej licznie zasiedlająca obrzeża Parku - uszatka Asio otus, nielicznie zasiedlający teren Parku - puszczyk uralski Strix uralensis i występująca w osadach ludzkich - płomykówka Tyto alba. Sporadycznie tereny te odwiedza także puchacz Bubo bubo oraz włochatka Aegolius funereus, a w pobliżu parku gniazduje też pójdźka Athene noctua.
W trakcie migracji na zimowiska pojawiają się tutaj licznie przedstawiciele wróblowych (np.:
zięby Fringilla coelebs, jaskółki
brzegówki Riparia riparia itp.) zaś sporadycznie blaszkodziobych i szponiastych. Wśród nich na uwagę zasługują takie jak:
ogorzałka A. marila,
rybołów Pandion haliaetus,
bielik Haliaeetus albicilla,
orzeł przedni Aquila chrysaetos i drzemlik
Falco columbarius. Poza tym czasem można tu spotkać takie gatunki jak:
gęgawa Anser anser,
gęś zbożowa A. Fabalis,
ślepowron Nycticorax nycticorax,
rycyk Limosa limosa,
żołna Merops apiaster,
orzechówka Nucifraga cryocatactes,
pluszcz Cinclus cinclus i
wąsatka panurus biarmicus. W sezonie jesiennym, podczas nie napawającej zbytnim optymizmem dżdżystej pogody, możemy nierzadko podziwiać liczne klucze żurawi
Grus grus i gęsi ciągnących na zimowiska.
Ścieżka po wydmie do stawów "Echo"
Ścieżka biegnie wzdłuż doliny strumienia Świerszcz, ukazując łęg jesionowo - olszowy oraz bór sosnowy.
Ścieżka łączy OEM RPN ze stawami "Echo", daje możliwość obejrzenia doliny rzeki Świerszcz ukazując łęg jesionowo - olszowy z fragmentami olsu z jednej strony, z drugiej zaś bór sosnowy. Nawiązuje do istniejącej w przeszłości osi wodnej prowadzącej do wielkiego bagna w obrębie którego w okresie międzywojennym utworzono stawy 'Echo". Kulminacja wydmy z panoramą na stawy Echo daje wejrzenie w dolinę Świerszcza, możliwość obserwacji ptactwa oraz pasących się na groblach koników. Ścieżka prowadzi wzdłuż osi widokowej terenem dawnego zwierzyńczyka.
Czas przejścia około 0,5 godziny, długość 1,7 km.
Ścieżka do stawów "Echo"
Ścieżka przystosowana jest dla osób niepełnosprawnych ruchowo.
Ścieżka ma swój początek w części zabytkowej Zwierzyńca, rozpoczyna się przy dawnym pałacu plenipotenta obecnie siedziba Dyrekcji RPN oraz OEM RPN. Ścieżka najkrótszą drogą prowadzi do stawów "Echo" przez bór sosnowy. Punktem kulminacyjnym jest platforma widokowa na stawach Echo.
Czas przejścia około 0,5 godziny, długość 1,2 km.
Ścieżka aleją Aleksandry Wachniewskiej
Ścieżka ukazuje oś wodną dawnego założenia ogrodowo - pałacowego Zamoyskich.
Ścieżka od ul. A. Wachniewskiej przez kładkę na strumieniu Świerszcz wiedzie na wydmę, którą przecina i kieruje się do ul. Plażowej przez bór sosnowy.
Czas przejścia około 20 min., długość 0,7 km.
Roztoczański Park Narodowy
ul. Plażowa 2, 22-470 Zwierzyniec tel./fax (084) 68 72 066, 68 72 286
e-mail: sekretariat@roztoczanskipn.ple-mail: roztoczepn@pro.onet.pl
