Ochrona pustułek

Niegdyś pustułka była naszym najliczniejszym drapieżnikiem. Po II wojnie światowej zaczął się spadek liczebności tego gatunku, który trwa do chwili obecnej. Zanik pustułki dotyczy głównie jej pierwotnego środowiska życia - krajobrazu rolniczego. Niestety, w ostatnich latach także pustułkom zasiedlającym miasta zaczęło żyć się coraz gorzej.  Tak jest np. w Poznaniu, gdzie od kilku lat obserwuje się spadek liczebności tych ptaków. Głównym problemem jest stale zmniejszająca się liczba odpowiednich miejsc do złożenia jaj i wychowu potomstwa. Jest to związane z przeprowadzanymi remontami budynków, które są odnawiane i ocieplane, a przy tym zamykane są w nich wszelkie otwory i szczeliny.  Pustułki zmuszone są wówczas opuszczać zajmowane niekiedy przez wiele lat rewiry. W ten sposób, w ciągu ostatnich kilku lat w stolicy Wielkopolski kilkanaście par pustułek musiało się wyprowadzić w inne miejsce. W związku z brakiem odpowiednich nisz gniazdowych, ptaki często podejmują lęgi w mniej dogodnych, a czasami nawet w dość niebezpiecznych miejscach. Niestety, cześć piskląt, czasami nawet wszystkie, wypada z takich gniazd, gdyż są one np. zbyt małe aby pomieścić cały lęg. Sytuacja taka ma miejsce szczególnie w okresie, kiedy młode są już na tyle duże, że zaczynają intensywnie ćwiczyć skrzydła. Dlatego w końcu czerwca i w lipcu spotkać można młode pustułki, jak spacerują po chodniku. Jeśli mają szczęście, to trafiają do ZOO. Co roku przynoszone przez ludzi jest tam od 20 do 50 ptaków. Są tam otaczane opieką i po uzyskaniu samodzielności wypuszcza się je na wolność. Aby zapobiec zmniejszaniu się liczby pustułek, Towarzystwo Salamandra zaczęło realizować projekt mający na celu ochronę tych ptaków. Na początek działaniami objęto miasto Poznań i okolice. Głównym zadaniem jest zwiększenie liczby optymalnych miejsc rozrodu pustułek . Można to osiągnąć poprzez wieszanie na wysokich budynkach lub drzewach specjalnie skonstruowanych skrzynek lęgowych. Prowadzone już wcześniej w innych krajach, a potem - w Poznaniu doświadczenia pokazały, że jeśli są one zawieszone w odpowiedni sposób, to pustułki bardzo chętnie je zasiedlają. Skrzynki lęgowe przyczyniają się także do większego sukcesu lęgowego tych ptaków. Odpowiednie wymiary takich skrzynek sprawiają, że młode wypadają z nich tylko sporadycznie. Dobrze wykonane skrzynki chronią również lęg przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Wiosną 2001 roku zamontowaliśmy w Poznaniu blisko 60 skrzynek, z czego połowa została zasiedlona przez pustułki . Jednocześnie liczba tych ptaków przestała spadać i w tymże roku, w granicach administracyjnych miasta, gniazdowało ich ponad 70 par. Zamontowano także skrzynki na drzewach w okolicach miasta. Więcej informacji o samej akcji wieszania skrzynek w 2001 roku oraz efektach naszej pracy można przeczytać w Magazynie Przyrodniczym nr 14 w artykule pt.: Pustułkom w Poznaniu mieszka się lepiej. Na początku 2002 roku, w Poznaniu i okolicach, zamontowaliśmy kolejnych kilkadziesiąt skrzynek. Liczymy, że duża cześć z nich zostanie zasiedlona jeszcze w tym roku. Przygotowaliśmy także 45 minutową prelekcję poświęconą ptakom drapieżnym w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem pustułki. Jest ona kierowana do młodzieży szkolnej w różnym wieku. Do tej pory prelekcji wysłuchało blisko 1000 osób. Szczegółowe informacje o zasadach wygłaszania prelekcji zamieszczone są w naszej ofercie edukacyjnej.