Ostoja znajduje się w północnej części województwa pomorskiego. Obejmuje wody zachodniej części Zatoki Gdańskiej ograniczone od północy Półwyspem Helskim, od zachodu wybrzeżem ciągnącym się z Władysławowa, przez Puck, Rewę, zabudowę aglomeracji trójmiejskiej, aż do ujścia Wisły Śmiałej i rezerwatu Ptasi Raj na południu. Wschodnia granica jest umowna - tworzy ją linia łącząca ujście Wisły Śmiałej z końcem Helu. Do ostoi należą też słone łąki nadmorskie w okolicach Jastarni, Władysławowa, ujścia rzeki Redy (rez. Beka) i Mechelinek (rez. Mechelińskie Łąki).

 

Zatoka Pucka jest wyjątkowym na wybrzeżu południowego Bałtyku ekosystem płytkich wód morskich i mimo dużej degradacji siedlisk, wciąż zasiedla ją wiele rzadkich i zanikających zespołów roślinnych oraz zwierząt. Jest ona podzielona na dwie części pasmem okresowo odsłaniających się płycizn – tzw. Ryfem Mew (Mewią Rewą). Ryf rozciąga się między Kuźnicą na Helu a Cyplem Rewskim w okolicy Rewy. Północno-zachodnia część zatoki jest bardzo płytka i może zamarzać podczas ostrzejszych zim, zewnętrzna Zatoka Pucka jest głębsza i ma bardziej morski charakter. Wybrzeża Zatoki Puckiej w wielu miejscach zagospodarowane są przez infrastrukturę rekreacyjno-turystyczną.

 

Ostoja jest bardzo ważnym miejscem żerowania i odpoczynku dla ptaków migrujących wzdłuż polskiego wybrzeża. Wody Zatoki Puckiej odwiedza w tym celu regularnie 50000-100000 ptaków rocznie. Jest to również ważne miejsce zimowania dla wielu gatunków (70000-100000 osobników). Podczas migracji i zimowania z wód Zatoki korzystają perkoz dwuczuby , perkoz rogaty , czernica , bielaczek , gągoł , nurogęś i ogorzałka . Słone łąki Zatoki Puckiej są miejscem lęgów tak rzadkich ‘krajowych’ ptaków jak: ohar , ostrygojad czy pliszka cytrynowa .

 

Wiosna – najciekawsze obserwacje w tym czasie mogą dotyczyć: ostatnich zimujących ptaków wodnych, przelotnych siewkowców i ptaków wodnych, niektórych ptaków lęgowych. Najlepszymi miejscami do obserwacji w tym czasie są: ‘Kaczy Fyrtel” – gruntowy parking tuż za Puckiem (Kaczki morska , Tracz , zwłaszcza bielaczek ), port we Władysławowie ( Kaczka morska, Tracz , Nur ), port w Helu (seawatching: Kaczka morska , Tracz , Nur, alkowate), mniejszy port w Jastarni i pobliska niewielka zatoka (m.in. różne gatunki łabędzi), porty w Pucku (jachtowy i rybacki) ( Kaczki, Tracz ) oraz port w Gdyni Orłowie (głównie mewy). Można też przejść plażą odcinki: Władysławowo-Kuźnica ( Tracz, kaczki, mewy, latem również rybitwy) oraz Jastarnia-Hel (od trawiastego lotniska, dalej plażą, Świergotka , drozdy, ptaki siewkowate i wodne), trasy te wymagają stroju terenowego i około 5 godzin marszu. Warto odwiedzić też ujście Redy i Kanału Łyski, skąd obserwujemy zatokę z bardzo licznymi nieraz ptakami wodnymi. Dotrzemy tam idąc plażą z Rewy tak daleko jak to jest możliwe. Wracając warto też udać się na tzw. Popioły, czyli odstojniki popiołu z elektrociepłowni. Z plaży, którą wracamy znad Kanału Łyski, należy skręcić w prawo i wejść na nasyp, najciekawsze ptaki znajdziemy na niezarośniętym aktywnym odstojniku o nieco „księżycowym krajobrazie” (tu różne gatunki gęsi, kaczek oraz siewkowców).

Przy mniejszej ilości czasu i mniejszych wymaganiach gatunkowych można odwiedzić trójmiejskie plaże, mola i porty (okolice Torpedowni w Gdańsku Babich Dołach, krótki odcinek w Gdyni: od Skweru Kościuszki do Bulwaru Nadmorskiego, trasy ‘od mola do mola’: Gdańsk Brzeźno - Sopot - Gdynia Orłowo, po 2-3 godz. na każdy odcinek).

Ciekawym urozmaiceniem będzie możliwość spojrzenia wysoko w górę oraz obserwacja intensywnego przelotu wielu gatunków ptaków drapieżnych nad Mierzeją Helską (szczegóły na www.kuling.org.pl). Obserwacje można prowadzić m.in. z parkingu przed miejscowością Kuźnica lub z wydmy w Kuźnicy biegnącej wzdłuż trakcji kolejowej. Będąc w Kuźnicy, w okresie marzec-maj, warto odwiedzić terenowy punkt badawczy Akcji Bałtyckiej, na którym obrączkowane są ptaki w celach naukowych. Na obóz dotrzemy przechodząc przez szlaban przejazdu kolejowego, który znajduje się naprzeciwko parkingu, z którego obserwujemy drapieżniki (przy większych grupach należy wcześniej uzgodnić szczegóły z organizatorami: Stacja Badania Wędrówek Ptaków UG, akbalt@univ.gda.pl).

Ciekawym rozwiązaniem jest przejazd rowerowy z Helu do Pucka wzdłuż brzegu Zatoki Puckiej. W 2010 roku ma zostać oddany do użytkuszlak rowerowy z Kosakowa do Pucka, którego trasa przebiega m.in. po wale przeciwsztormowym (tzw. „betonce”) w obrębie rezerwatu Beka. Z drogi tej widać niemal cały rezerwat, można obserwować z niej m.in. takie ptaki lęgowe jak pliszka żółta i pliszka cytrynowa , ptaki siewkowate, kaczki, gęgawa , żuraw , Świergotka łąkowa , pospolite ptaki trzcinowe. Bezwzględnie należy przestrzegać zakazu wchodzenia na teren rezerwatu!

 

 

Lato – większość obszaru jest o tej porze oblegana przez rzesze turystów. Z ciekawszych, udostępnionych dla miłośników przyrody miejsc jest część rezerwatu Beka, gdzie po wcześniejszym uzgodnieniu ze strażnikiem rezerwatu (kontakt przez www.otop.org.pl) można odwiedzić obóz wolontariuszy wycinających trzcinę i prowadzących wypas bydła w celu przywrócenia tym terenom naturalnego charakteru łąk słonoroślowych (obóz trwa około trzech tygodni począwszy od końca lipca). Również latem można odwiedzić Popioły (różne gatunki gęsi, kaczek i siewek) i Torpedownię w Gdańsku Babich Dołach.

 

Jesień – jesień i zima to pod względem ilości i różnorodności ptaków wodnych najciekawszy czas na odwiedziny Zatoki Puckiej. Zatrzymują się tu stada ptaków wędrownych, mogą zlatywać się już ptaki zimujące w Zatoce. W tym czasie obiektami naszych obserwacji mogą być m.in. perkoz dwuczuby , perkoz rogaty , świstun , czernica , ogorzałka , głowienka , gągoł , nurogęś , kilka gatunków gęsi, bernikli i siewkowcówZ rzadszych ptaków, można o tej porze spotkać pojedyncze wydrzyki [ Wydrzyk ] (zwłaszcza na Helu), świergotki nadmorskie [ Świergotka nadmorska ], rzepołuchy [ Rzepołucha ], a pod koniec sezonu biegusy morskie [ Biegus morski ](te ostatnie mogą być zwłaszcza w Helu, Władysławowie i Jastarni). Jesienią i zimą warto odwiedzić te same miejsca co wiosną (oprócz Beki), godne polecenia są zwłaszcza: „Kaczy Fyrtel” za Puckiem, porty we Władysławowie i w Helu, ciekawe obserwacje mogą przynieść również odwiedziny mniejszych portów w Pucku i Jastarni. Można odwiedzić także Popioły (tu różne gatunki gęsi, kaczek i siewkowców) oraz tzw. Szpyrk czyli Cypel Rewski niedaleko miejscowości Rewa, gdzie można obserwować m.in. siewkowce, kaczki, tracze, mewy. Przelot ptaków drapieżnych jest mniej intensywny jesienią na Helu, jednak i o tej porze warto jest zajrzeć do Kuźnicy.

 

Zima – wzrasta znacząco liczebność ptaków, spędzają tu zimę m.in. perkozy dwuczube [Perkoz dwuczuby] , lodówki [Lodówka] , czernice [ czernica ], nurogęsi [ nurogęś ], gągoły [ gągoł ],szlachary [ szlachar ], perkozy rogate [ perkoz rogaty ] , bielaczki [ bielaczek ], łabędzie krzykliwe [ łabędź krzykliwy ], ogorzałki [ ogorzałka ] , markaczki [ markaczka ], uhle [ uhla ] , mniej liczne edredony [ edredon ], mewy - w tym takie „rodzynki” jak pojedyncze mewy blade [ Mewa blada ]. W sumie ptaków wodno-błotnych zimować może od około 10000 do 50000 osobników. Ptaki najlepiej obserwować jest z tych samych miejsc co wiosną (oprócz Beki i Popiołów), szczególnie polecane są te same miejsca co jesienią (oprócz drapieżnych).

 

Dojazd do wszystkich wspomnianych w tekście miejscowości zapewnią: SKM (Szybka Kolej Miejska), PKP, PKS: http://komunikacja.trojmiasto.pl/?#liniep

Dojazd do ‘Kaczego Fyrtla’ - tuż za Puckiem, jadąc drogą krajową nr 216, obserwacje najlepiej prowadzić z dużego gruntowego parkingu.

 

W miejscowościach okalających Zatokę Pucką znajdziemy liczne i zróżnicowane miejsca zakwaterowania i wypoczynku, główne miejscowości turystyczne to: Puck, Władysławowo, Jastarnia, Kuźnica i Hel, a także Sopot, Gdynia i Gdańsk.

 

W pewnym zakresie usługi takie świadczy spółka „Eco Partner” z Gdańska: www.ecopartner.org.pl (strona w budowie); (e-mail: pomarinus@gmail.com, gerard.bela@gmail.com)