[18] Co zrobić z obrączką? Kiedy już wśród Twoich znajomych rozejdzie się wieść, że interesujesz się ptakami (a może nawet zaczną nazywać Cię ornitologiem), może się zdarzyć, że ktoś z nich przyniesie Ci metalową obrączkę, mówiąc, że znalazł gdzieś martwego ptaka "z czymś takim na nodze". Kiedy indziej być może Ty sam znajdziesz coś takiego albo też uda Ci się odczytać przez lornetkę numer na obrączce noszonej na nodze przez stojącego na gnieździe bociana lub pływającego blisko brzegu łabędzia. Prosimy Cię, byś zapamiętał ważną zasadę: nigdy nie lekceważ takich zdarzeń! Obrączkowanie ptaków jest metodą poznawania wędrówek i zimowisk ptaków, stosowaną na całym świecie. Jej szerokie zastosowanie przyniosło już wiele odkryć i nie raz już zmieniło naszą wiedzę. To właśnie dzięki obrączkowaniu wiemy, gdzie zimują nasze bociany oraz jakimi trasami zmierzają na zimowiska. To obrączkowanie udowodniło, że spędzające u nas zimę stada gawronów i kawek to w większości Rosjanie i Białorusini, podczas gdy nasze rodzime ptaki przeczekują ciężki okres zimowy na trawnikach Niemiec i Francji. Dzięki obrączkowaniu wiemy, ile lat mogą żyć poszczególne gatunki oraz ile czasu zajmuje im przelot między oddalonymi punktami. Jednak by tego typu dane mogły napływać do centrali obrączkarskich i służyć rozwijaniu wiedzy o ptakach, musi być spełniony jeden podstawowy warunek. Każda osoba, która znajdzie ptaka z obrączką, powinna zawiadomić o tym krajową centralę obrączkarską, podając przynajmniej:
(I) napis i numer wygrawerowany na obrączce,
(II) datę (możliwie jak najdokładniej) znalezienia obrączki,
(III) miejsce znalezienia obrączki oraz
(IV) okoliczności znalezienia obrączki (np.: martwy ptak na jezdni, obrączka odczytana przez lornetkę u ptaka stojącego na gnieździe, itp.).
Dobrze jest, jeżeli znalazca obrączki potrafi określić (choćby w przybliżeniu) gatunek ptaka, ale nie jest to bezwzględnie konieczne, gdyż centrala obrączkarska jest w stanie ustalić gatunek na podstawie napisu na obrączce. Jeżeli obrączka została znaleziona na ptaku martwym, ważne będzie podanie wszelkich możliwych szczegółów pozwalających ustalić przyczynę i (mniej więcej) datę śmierci ptaka. Jeżeli znalazca jest w posiadaniu obrączki, dobrze byłoby ją rozgiąć na płasko i przesłać pocztą do centrali obrączkarskiej - na żądanie znalazcy obrączka po wykorzystaniu zostanie zwrócona z powrotem. Znalazca obrączki, który powiadomił o tym fakcie centralę obrączkarską otrzyma list z informacją, gdzie, kiedy, przez kogo oraz na jaki gatunek ptaka została założona ta obrączka. W ten prosty sposób każdy z nas może wnieść duży wkład w powiększanie wiedzy o ptakach. O tym, jak ważne jest przekazanie do centrali informacji o znalezieniu obrączki najlepiej chyba świadczy fakt, że spośród ogromnej liczby ptaków obrączkowanych każdego roku na świecie jakąkolwiek wiadomość powrotną udaje się uzyskać zaledwie dla znikomego ułamku procenta ptaków. Można więc powiedzieć, że ponowne odczytanie obrączki założonej przez kogoś na nogę ptaka to zdarzenie niemal "nieprawdopodobne", prawie cud. Jeżeli więc ten "cud" naprawdę ma szansę się zdarzyć, nie pozwólmy by taka okazja zmarnowała się z powodu naszego zaniedbania lub roztargnienia!
Wszelkie informacje na temat ptaków noszących obrączki przekazujemy na adres:
Stacja Ornitologiczna IE PAN
ul. Nadwiślańska 108, 80-680 Gdańsk 40
tel./fax (58) 308-07-59
autor: Artur Adamski
Autorzy wademecum:
Katarzyna Karwat - wstęp i rozdziały: 1, 2, 5, 9, 11, 12, 13, 14, 21
Artur Adamski - rozdziały: 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20
|
