Katarzyna Woźniak
HASŁO PROGRAMOWE: Ptaki - zwierzęta niezauważane i niedoceniane..
CEL OGóLNY: Wyposażenie uczniów w umiejętność rozpoznawania pospolitych gatunków ptaków z rodziny krukowatych. .
CELE OPERACYJNE: (wg kolejności realizacji na lekcji).
Cel operacyjnyuczeń : | Kategoria celu | Poziom wymagań |
1. rozpoznaje gatunki ptaków krukowatych występujące w Polsce | C | W |
2. opisuje cechy charakteryzujące poszczególne gatunki ptaków krukowatych | C | W |
3. wymienia miejsca żerowania ptaków krukowatych | A | W |
4. wymienia sposoby gniazdowania ptaków krukowatych | A | W |
TECHNIKI I METODY: słowne: opis, opowiadanie, pogadanka heurystyczna, elementy wykładu; praktyczne - korzystanie z przewodników do oznaczania gatunków ptaków, uzupełnianie kart pracy; oglądowe - obserwacje ptaków krukowatych prowadzone w terenie (pobliski park)
STRATEGIA: A, P, O, E
FORMA PRACY: indywidualna, zbiorowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: przewodniki do oznaczania gatunków ptaków, lornetki, notatniki, karty pracy (załącznik 1), ołówki.
TOK LEKCJI
FAZA WSTęPNA - 10 minut
Ø Powitanie.
Ø Sprawdzenie listy obecności.
Ø Podanie tematyki zajęć: "Poznajemy ptaki krukowate najbliższej okolicy".
Ø Przypomnienie uczniom podstawowych informacji na temat zachowania się w terenie (bezpieczeństwo, nie odłączanie się od grupy,). W dalszej części zajęć nauczyciel wykorzystuje wiedzę uczniów, którą zdobyli na poprzedniej lekcji.
FAZA REALIZACYJNA - 60 minut
Ø Wprowadzenie - "Pomocą w nauce rozpoznawania ptaków jest dobry przewodnik do oznaczania gatunków oraz lornetka".
Ø Przypomnienie "
Rad dla początkujących obserwatorów"- W terenie staraj się zapamiętać i zapisać jak najwięcej cech obserwowanego osobnika.
- Notuj tylko to, co widzisz - notatka sporządzona w trakcie, bądź zaraz po zakończeniu obserwacji, będzie podstawą do oznaczenia gatunku.
- Zapisane cechy porównuj z przewodnikiem - nie staraj się uwiarygodnić obserwacji poprzez przypominanie sobie szczegółów, które wydaje ci się, że widziałeś.
- Nie staraj się oznaczyć gatunku za wszelką cenę. Za sukces uznawaj prawidłowe oznaczenie gatunku, a nie "wyszukiwanie na siłę" ptaków rzadkich.
Ø Przypomnienie najważniejszych treści z poprzednich zajęć:
Naukę rozpoznawania gatunków zaczniemy od grupy ptaków, żyjących dość blisko człowieka i stosunkowo licznych o każdej porze roku -
krukowatych. Wydawałoby się, że znamy je dobrze, a jednak rozróżnienie poszczególnych gatunków często sprawia kłopoty.
W Polsce występuje
siedem gatunków krukowatych:
kruk, wrona siwa, gawron,
kawka, sroka, sójka i orzechówka. Odznaczają się one inteligencją i ciekawymi zachowaniami stadnymi. Jesienią ptaki te licznie wędrują przez teren Polski. Część z nich pozostaje u nas na zimę, zwłaszcza w Polsce zachodniej
gawrony i
kawki przebywają licznie w miastach.
Znanym zjawiskiem jest grupowanie się w większe stada, żerujących w ciągu dnia w mieście gawronów, i przelot dużej, zwracającej na siebie uwagę, grupy ptaków na wspólne noclegowisko.
gawron y wykazują także stadne zachowania w okresie gniazdowania, kiedy tworzą kolonie. Kolonia najczęściej obejmuje wiele drzew, na których znajduje się po kilka gniazd. Zarówno gniazdowanie w koloniach, jak i wspólne noclegowisko zapewniają ptakom większe bezpieczeństwo.
Ø Rozdanie uczniom kart pracy.
Załącznik 1
KARTA PRACY UCZNIA
1. Podczas zajęć w parku zwróć uwagę na miejsca, w których ptaki krukowate mogłyby odbywać lęgi lub znaleźć schronienie. Zapisz je :
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Spróbuj rozpoznać spotkane podczas zajęć gatunki ptaków krukowatych i określ miejsce ich żerowania :
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ …………………………………………………………………………………………………..
3. Spróbuj określić, jakie gatunki ptaków krukowatych żyją w parku. Krótko opisz ich zachowanie (np. sposób latania, przenoszenie w dziobie gałązek itp., miejsce ich dłuższego przebywania):
.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
4. Spróbuj odpowiedzieć na pytanie: "Jakie zmiany w parku mogłyby sprzyjać osiedleniu się większej liczby ptaków z rodziny krukowatych?"
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Odpowiedz, który z ptaków krukowatych wzbudził Twoją sympatię, krótko opisz ten gatunek, jeśli masz ochotę opis wzbogać rysunkiem.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
FAZA PODSUMOWUJ¡CA - 20 minut
Ø Sprawdzenie i omówienie kart pracy.
Ø Ocenienie pracy uczniów.
