Poziom nauczania:

klasa V szkoły podstawowej.

Cele:

- zainteresowanie światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem;
- zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu;
- poznanie współzależności człowieka i środowiska;
- dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie;
- osiągnięcie elementarnego poziomu orientacji ogólnotechnicznej niezbędnej do
właściwego wykonania wybranych elementów gry dydaktycznej;
- nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem i technologią
informacyjną umożliwiających wykonanie plansz z opisami i wizerunkami ptaków.

Cele operacyjne:

Uczeń:
A:
- wie, jakie ptaki zamieszkują Bory Tucholskie;
- nazywa ptaki, które zostały umieszczone w grze;
- wymienia formy ochrony przyrody na terenie Borów Tucholskich.

B:
- rozumie zależności miedzy bytowaniem ptaków a działalnością człowieka;
- wyjaśnia, dlaczego należy chronić ptaki oraz miejsca ich bytowania;
- rozróżnia gatunki ptaków oraz ptasie gniazdo, które znalazły się w grze dydaktycznej;
- współpracuje z kolegami z grupy w celu jak najlepszego wykonania zadania.

C:
- wybiera właściwy sposób realizacji zadania;
- projektuje wygląd przyszłej gry dydaktycznej;
- określa, jakie materiały, narzędzia oraz źródła naukowe niezbędne są do wykonania gry;
- porównuje zebrane źródła naukowe dotyczące ptaków;
- redaguje tekst opisu na planszach wykorzystanych w grze;
- sugeruje zagrożenia, jakie niesie dla ptaków działalność człowieka.

D:
- analizuje źródła naukowe znalezione w okresie przygotowawczym;
- ocenia przydatność wybranych źródeł naukowych;
- proponuje sposób wykonania gry dydaktycznej;
- planuje kolejne etapy pracy nad grą;
- wykonuje plansze do gier w programie Powerpoint;
- stosuje wcześniej zdobytą wiedzę do skanowania zdjęć i wydruku plansz.

Metody:

- metoda projektu;
- praca w grupach;
- burza mózgów;
- własnoręczne wykonanie poszczególnych elementów gry.

Czas trwania zajęć:

dwa miesiące; zajęcia realizowane na lekcjach: techniki, informatyki,
przyrody, edukacji ekologicznej oraz na zajęciach koła przyrodniczego.

Opis projektu:

Celem projektu było wykonanie pomocy dydaktycznej, która będzie wykorzystywana na lekcjach
przyrody oraz zajęciach szkolnego koła ekologicznego. Wyżej wymienioną pomoc dydaktyczną mają
wykonać uczniowie pod nadzorem nauczyciela (nauczycieli). Zadaniem uczniów jest wymyślenie gry
dydaktycznej do tematyki związanej z ptakami bytującymi w Borach Tucholskich. Dodatkowo
wymyśloną grę uczniowie mogą wykonać w kilku egzemplarzach. Projekt ten jest interdyscyplinarny,
ponieważ uczniowie wykonują poszczególne fragmenty projektu na lekcjach przyrody, techniki,
informatyki, a także na zajęciach edukacji ekologicznej. Projekt umożliwia udział w pracach
wszystkich uczniów. Dzięki temu docenić możemy ucznia uzdolnionego jak i ucznia mającego kłopoty
w uczeniu się, który posiada jednak uzdolnienia techniczne. Projekt uczy rzeczy przydatnych
w życiu codziennym: pracy w grupach, organizacji, planowania i podziału pracy. Poza aspektami
czysto praktycznymi uczniowie zyskują wiedzę przyrodniczą; poznają bogactwo gatunkowe ptaków
w swoim najbliższym otoczeniu, mogą w praktyce wykorzystać zdobytą wiedzę, uświadamiają sobie
ważną rolę środowiska naturalnego w życiu człowieka, oraz wpływ człowieka na życie ptaków.
Uczniowie podzieleni są na grupy. Każda z grup wykonuje fragment projektu, w efekcie powstaje
gra dydaktyczna. Założeniem początkowym jest wykorzystanie gry na terenie szkoły. (...)

Harmonogram i wykaz indywidualnych zadań uczniowskich:
Uczniowie są podzieleni na grupy, tak dobrane, aby w pełni wykorzystać umiejętności
i zdolności uczniów. Nazwy grup przypominać mają nazwy działów w prawdziwej fabryce, tak aby
uczniowie mieli wrażenie pracy w autentycznej firmie. Uczniowie muszą zwrócić uwagę na
wykorzystywane materiały, preferowane są te, które można powtórnie przerobić. Zadania
realizowane są głównie na lekcjach techniki (6 godzin), informatyki (16 godzin), przyrody
(10 godzin), edukacji ekologicznej (8 godzin), zajęciach szkolnego koła przyrodniczego
(10 godzin).

Nazwa grupy	Zadania	Termin realizacji	Efekty pracy grupy	Zadania nauczyciela
Dział projektów	Wykonanie projektu gry, który zawiera: schematyczny wygląd gry, materiały niezbędne do wykonania, wymiary, koszt wykonania gry.	2 tyg.	Grupa wykonuje projekt gry, podaje propozycje realizacji, sporządza listę materiałów, podaje przybliżone koszty wykonania gry, przekazuje materiały do działu tech.-wykonawczego.	Nauczyciel przypomina o terminach, konsultuje i omawia koncepcje grupy, wskazuje możliwe problemy, sprawdza realność wykonania zadania, udziela niezbędnych wskazówek.
Dział naukowy	Zebranie odpowiednich źródeł i bibliografii. Wybór gatunków ptaków, gniazd, odgłosów, które będą wykorzystane w grze, zredagowanie informacji o ptakach, ułożenie zasad gry.	2 tyg.	Zebranie niezbędnej bibliografii, zebranie literatury, wybór płyt z odgłosami ptaków oraz wybór gatunków ptaków, gniazd, które będą użyte w grze, zredagowanie informacji o ptakach, zredagowanie instrukcji do gry, przekazanie materiałów do działu informatycznego.	Nauczyciel przypomina o terminach, konsultuje i omawia koncepcje grupy, sprawdza pod względem merytorycznym treść informacji o ptakach, zgodność gatunków z odgłosami, poinformowanie biblioteki o realizowaniu projektu w celu pomocy uczniom.
Dział logistyczny	Zebranie i przygotowanie niezbędnych materiałów i narzędzi dla działu techniczno-wykonawczego, przygotowanie stanowisk pracy, uporządkowanie stanowisk pracy po zakończeniu pracy działu tech.-wykonawczego.	2 m-ce (wyk. zadań w miarę potrzeb)	Zebranie w klaso- pracowni odpowiednich materiałów i narzędzi, wywiązanie się z zadania przygotowania stanowisk pracy, uporządkowanie klaso-pracowni po zakończeniu pracy.	Sprawdzenie narzędzi i zgodności zgłaszanego zapotrzebowania ze stanem faktycznym.
Dział informatyczny	Skanowanie zdjęć ptaków, przepisanie notatek o ptakach, wypalenie płyt z odglosami ptaków, wytworzenie odpowiednich elementów gry np. strzałki, wydrukowanie materiałów dla działu tech.-wykonawczego.	2 tyg.	Wykonanie plansz w programie Powerpoint, wypalenie płyt z odgłosami ptaków do zestawów.	Nadzór podczas pracy w pracowni informatycznej, pomoc w razie problemów technicznych.
Dział techniczno -wykonawczy	Połączenie poszczególnych elementow gry w całość, posegregowanie i ułożenie materiałów w kopertach, wykonanie testu trwałości gry.	2 tyg.	Wykonanie gry z otrzymanych komponentów, przetestowanie wykonanej gry.	Nadzór nad estetyką wykonania, wskazówki w razie problemów technicznych.

 

Efekty końcowe:

Osiągnięcia uczniów:
- wykonanie gry dydaktycznej "Ptaki Borów Tucholskich",
- zrozumienie nistoty terminowości w pracy,
- poszerzenie umiejętności pracy z programem Powerpoint (przygotowanie plansz);
- zdobycie umiejętności skanowania, wypalania płyt,
- poszerzenie wiedzy o ptakach bez potrzeby uczenia pamięciowego,
- danie szansy zaistnienia na forum klasy wszystkim uczniom,
- zdobycie podstawowych umiejętności projektowych,
- możliwości wykorzystania wiedzy zdobytej wcześniej w praktyce,
- satysfakcja uczniów dobrych jak i mających problemy w nauce,
- zdobycie doświadczenia w planowaniu działań grupy, podziału pracy,
- zdobycie umiejętności gromadzenia materiałów,
- zrozumienie wpływu człowieka na bytowanie ptaków.

 

Arkusz oceny grupy:

Terminowość (max. 3 pkt.)	Samodzielność (max. 3 pkt.)	Zaangażowanie w realizację zadań (max. 3 pkt.)	Staranność (max. 3 pkt.)	Pomysłowość (max. 3 pkt.)	Praktyczne wykorzystanie umiejętności (max. 3 pkt.)
Suma:

 

Autor scenariusza:

Piotr Kosecki - nauczyciel przyrody, historii, informatyki, techniki
w Szkole Podstawowej w Zielonce, gm. Cekcyn, pow. Tucholski.

¬ródlo informacji:
"Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej.

Człowiek w środowisku przyrodniczym"
nr 3-4/2005, Warszawa - Wrocaw 2005, wydana przez:
Centrum Edukacji Nauczycielskiej
Uniwersytet Wrocławski

 

szkola podstawowa

Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytet Wrocławski ul. Cybulskiego 30 50-205 Wrocław tel. (071) 375 92 68, fax (071) 375 94 96