Program czynnej ochrony miejsc występowania cietrzewia na Kielecczyźnie

Cietrzew to gatunek kuraka, który po drugiej wojnie światowej znacznie zmniejszył zarówno swoja liczebność jak i zasięg występowania w Polsce. Jedną z ważniejszych ostoi tego gatunku pozostawała Kielecczyzna. Również tam od początku lat 80-tych XX wieku notowano ciągły spadek liczebności cietrzewi. Aby zatrzymać ten groźny trend Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody w latach 1997-2003 zrealizowało Program czynnej ochrony miejsc występowania cietrzewia na Kielecczyźnie.

    Do 2002 roku członkowie TBOP inwentaryzowali i monitorowali tokowiska cietrzewi, wykazując coroczny ubytek liczny samców na stanowiskach. 2003 roku udokumentowano zanik 58% tokowisk, oraz zmniejszenie się liczebności ptaków o 68% w ciągu 6 lat. W trakcie monitoringu zidentyfikowano również główne zagrożenia dla tego gatunku na obszarze Kielecczyzny, dzięki czemu możliwe było podjęcie działań mających powstrzymać działanie niekorzystnych czynników. Do głównych działań należały:
•    usuwanie nalotu roślin drzewiastych oraz wysokiej roślinności zielnej na zarastających śródleśnych łąkach i pastwiskach
•    wykonanie przyhamowań i zastawek na kanałach i strumieniach, mających poprawić warunki wilgotnościowe w miejscach uprzednio zmeliorowanych
•    dosadzenie kilku tysięcy sadzonek roślin stanowiących pokarm cietrzewi (jarzębina, róża)
•    utworzenie nowych stref ochronnych na tokowiskach oraz przygotowanie dokumentacji 14 użytków ekologicznych, obejmujących najcenniejsze obszary
•    kontrolowana redukcja ssaczych drapieżników w ostojach (głównie lisów), we współpracy z miejscowymi kołami łowieckimi.

W wyniku podjętych działań trend spadkowy świętokrzyskiej populacji cietrzewia został zatrzymany, a sytuacja uległa chwilowej stabilizacji. Aby jednak program ochrony cietrzewia przyniósł długotrwały pozytywny efekt, prace muszą być kontynuowane przez wiele kolejnych lat. Dotyczy to zwłaszcza zabiegów pielęgnacyjnych w ostojach oraz redukcji drapieżników.

Sponsorzy i współpracownicy: Głównym sponsorem projektu była fundacja Ekofundusz. Dużej pomocy udzieliły ponadto Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu, lokalne nadleśnictwa oraz Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Kielcach.

Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody
The Wildlife Research and Conservation Society
ul. Sienkiewicza 68, 25-501 Kielce
tel./fax: (41) 34-44-325, tel. kom. 510-143-308
e-mail: biuro@tbop.org.pl This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it
www.tbop.org.pl