Renaturalizacja strefy buforowej Narwiańskiego Parku Narodowego

Projekt realizowany był w północnej części Bagiennej Doliny Narwi, na powierzchni 13,4 km². Do lat 70-tych XX wieku strefa buforowa była typową doliną bagienną. Rzeka Narew tworzyła tu złożony układ hydrologiczny. Piętrzenie wód rzecznych i gruntowych powodowało stałe uwilgotnienie, stanowiące o charakterze siedlisk i zbiorowisk roślinnych oraz o atrakcyjności tego obszaru dla ptaków wodno-błotnych.
W latach 80-tych przeprowadzono regulację koryta Narwi. Przyniosło to zachwianie reżimu hydrologicznego w dolinie. Wyprostowanie i pogłębienie koryta oraz odcięcie od niego starorzeczy spowodowało znaczne obniżenie poziomu wód w rzece oraz na terenach przyległych. Nastąpiła również znaczna intensyfikacja rolniczego wykorzystania gruntów. Efektem zaprzestania tradycyjnej ekstensywnej gospodarki spowodowało zanikanie dogodnych dla ptaków siedlisk. Nastąpiła ekspansja trzciny pospolitej oraz rozprzestrzenianie się zakrzaczeń.
W 1992 roku, czyli w 12 lat po przeprowadzeniu melioracji, przeprowadzono badania awifauny Doliny Narwi, które wykazały spadek liczby występujących tu gatunków oraz zmniejszenie się liczebności ptaków. Aby przywrócić korzystne dla ptaków warunki siedliskowe w 1996 roku rozpoczęto pierwsze prace renaturalizacyjne. W ich ramach do dzisiaj wykonano szereg zabiegów poprawiających warunki wodne, wśród których można wymienić:
•    czyszczenie starorzeczy z zakrzaczeń i namuleń
•    umożliwienie przepływu wody przez groble
•    budowa dwóch progów na Narwi w celu podniesienia poziomu wód (budowa drugiego z progów rozpoczęła się w grudniu 2009 roku)
Ukończenie trwającej budowy progu spowoduje, iż rozrząd wody wychodzący z Narwiańskiego PN na cały obszar strefy buforowej będzie zbliżony do okresu sprzed regulacji Narwi. Jednak pierwsze pozytywne efekty działań PTOP można obserwować już w chwili obecnej. Inwentaryzacja ptaków, przeprowadzona w 2006 roku, wykazała poprawę stanu awifauny strefy buforowej – zarówno pod względem liczby gatunków, jak i liczebności poszczególnych populacji.
Sponsorzy: EkoFundusz, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku

Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków

Sekretariat PTOP
ul. Ciepła 17
15-471 Białystok
tel./fax.: 085 664 22 55
sekretariat@ptop.org.pl
GG - 12160199