Myśl przewodnia: Przyroda ma swoje prawa, ucz się je szanować i prze¬strzegać.
Czas trwania: 3 godziny lekcyjne
Pora roku: wiosna
Miejsce: sala lekcyjna, otoczenie szkoły
Materiały dydaktyczne: przybory do pisania, przewodniki do oznaczania gatunków ptaków, lornetki, kaseta wideo, slajdy, płyta CD-ROM, karty pracy.
Cele:
- poznanie gatunków ptaków i ich siedlisk w najbliższym otoczeniu,
- dostrzeganie różnic w wyglądzie zewnętrznym obserwowanych gatunków ptaków, - klasyfikowanie ptaków na: zimujące i odlatujące,
- dostrzeganie przez uczniów wpływu różnych czynników środowiska na obecność - obserwowanych gatunków ptaków,
- doskonalenie umiejętności posługiwania się lornetką, atlasami i przewodnikami, - doskonalenie umiejętności pracy w grupie,
- uwrażliwienie na piękno przyrody.
Metody: obserwacje i badania terenowe (praca w grupach ćwiczenio¬wych), dyskusja, burza mózgów, praca z komputerem.
Wprowadzenie: "Ptaki stanowią jedno z ważnych ogniw przyrody i dla¬tego zasługują na szczególną ochronę". Ważnym czynnikiem decydującym o ilości występujących gatunków ptaków jest stan środowiska (zanieczysz¬czenie, zabudowa, hałas, ruch, ukształtowanie powierzchni, pożywienie). W związku z szybkim rozwojem cywilizacji, rozszerzaniem się terenów zabu¬dowanych i coraz większym zanieczyszczeniem środowiska zmniejszają się ich populacje. Staramy się wzbudzać w uczniach zainteresowanie stanem ga¬tunkowym ptaków żyjących w naszym otoczeniu. Dyskutując z dziećmi oma¬wiamy bogactwo i różnorodność form życia ptaków. Za pomocą slajdów, atlasów i encyklopedii multimedialnych zapoznajemy uczniów z podstawo¬wymi informacjami dotyczącymi sylwetek pospolitych gatunków. Zwracamy uwagę na rolę ptaków w przyrodzie oraz konieczność ich ochrony.
Przebieg zajęć:
l. Wprowadzenie do tematu.
- budowa zewnętrzna ptaka i jej związek z lotem (foliogramy),
- rodzaje piór, ich budowa i rola (gabloty),
- cechy rozpoznawcze ptaków: barwa upierzenia, kształt dziobów i kończyn
(albumy, atlasy, slajdy),
- grupy ekologiczne ptaków.
2. Przygotowanie do zajęć terenowych:
- przypomnienie zasad bezpieczeństwa,
- omówienie celu i przebiegu zajęć,
- podział uczniów na grupy,
- przydzielenie zadań i rozdanie materiałów pomocniczych.
3. Zajęcia w terenie:
- rozpoznawanie gatunków ptaków po wyglądzie zewnętrznym - wsłuchiwanie się w głosy ptaków,
- podpatrywanie zachowania ptaków,
- uzupełnianie kart pracy.
KARTA PRACY GRUPY
Data:...............................................
Nazwiska i imiona członków grupy:
...............................................................
.........................................................
..........................................................
.........................................................
Miejsce obserwacji:
..........................................................
ZAOBSERWOWANE GATUNKI PTAKóW
Gatunek Ptaka Opis Wyglądu Ptaka Uwagi
4. Podsumowanie zajęć terenowych.
- przedstawienie przez poszczególne grupy kart pracy,
- doskonalenie umiejętności rozpoznawania poszczególnych gatunków pta¬ków z wykorzystaniem płyty CD-ROM Co się dzieje w gniazdach?, filmu wideo,
- klasyfikowanie ptaków na zimujące i odlatujące na podstawie zdjęć i ilu¬stracji,
- sporządzenie notatki do zeszytu przedmiotowego (wypisanie gatunków
ptaków występujących w najbliższym otoczeniu oraz podanie charaktery¬
stycznych cech jednego z nich).
