Blok tematyczny: Nadchodzi czas budowania gniazd.
Temat: Swobodne wypowiedzi dzieci na temat budowy ptasich gniazd na
podstawie ilustracji, wybranych tekstów z książki Adolfa Dygasińskiego pt. "Co się dzieje w gniazdach?" i własnych obserwacji. Ochrona ptasich gniazd. Układanie zdań z rozsypanki wyrazowej. Wykonanie pracy plastyczno-technicznej: "Gniazdo bocianie a gniazdo słowicze".
Myśl przewodnia: "Szczęśliwy, kto wzniesie głowę w górę i na widok
szmaty jasnej błękitu niebios zapomina o powszedniej niedoli życia!"
Czas trwania: 3 godziny lekcyjne.
Pora roku: Wiosna.
Pomoce dydaktyczne: Fragmenty tekstu noweli A. Dygasińskiego "Co się dzieje w gniazdach?", zagadka, podręcznik "Wesoła szkoła" cz. 4, ilustracje gniazd i jaj bociana i słowika, kontury ptasich jaj (mniejsze, większe), szary papier, farby, gałązki, szmatki, sucha trawa i roślinność, słoma, kawałki mchu, ptasi puch, kawałki sztucznego futra, taśma bezbarwna, klej, płyta CD-ROM, rozsypanka wyrazowa.
Edukacja: polonistyczna, społeczno-przyrodnicza, plastyczno-techniczna. Cele:
Uczeń:
wie, dlaczego ptaki budują swoje gniazda,
wie, jak i z czego powstają gniazda,
potrafi rozpoznać gniazda wybranych ptaków i ich jaja,
potrafi właściwie zachować się w przypadku znalezienia ptasich gniazd, udziela dłuższych wypowiedzi w związku z wysłuchanym tekstem,
układa zdania z wyrazów,
potrafi wskazać podobieństwa i różnice w budowie wybranych gniazd, potrafi łączyć ze sobą różne materiały,
powinien wypowiadać się na podstawie wysłuchanego tekstu,
powinien rozwijać zainteresowania ornitologiczne,
zgodnie współdziała w grupie.
Metody:
słowne: praca z tekstem, rozmowa,
oglądowe: obserwacja, praca z CD-ROM,
ćwiczenia praktyczne.
Formy pracy:
zbiorowa jednolita,
indywidualna jednolita,
grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
1. Rozwiązanie zagadki: Co buduje każdy ptak, by chować pisklęta, a tylko
kukułka, o tym nie pamięta?
2. Ciche czytanie wybranego fragmentu tekstu "Ptasie gniazda". Dłuższe
wypowiedzi uczniów jako odpowiedź na pytanie zadane przez nauczyciela:
Dlaczego ptaki budują swoje gniazda?
3. Odczytanie przez nauczyciela fragmentów tekstu noweli A. Dygasińskiego
"Co się dzieje w gniazdach?" mówiących o gnieździe bocianim i słowiczym.
4. Wypowiedzi uczniów opisujące obydwa rodzaje gniazd.
Przed rozmową nauczyciel zawiesza na tablicy pytania mające na celu
usystematyzowanie wypowiedzi uczniów:
Kiedy ptaki rozpoczęły budowę gniazd?
Który ptak budował nowe, a który powrócił do starego gniazda?
W jakim miejscu znajdują się gniazda?
Kto buduje gniazda?
Z czego zbudowane są gniazda?
W trakcie wypowiedzi nauczyciel demonstruje ilustracje przedstawiające obydwa rodzaje gniazd i umieszczone w nich jaja. W końcowym etapie uczniowie starają się wskazać różnice i podobieństwa występujące w budowie gniazd.
5. ćwiczenia śródlekcyjne.
Nauczyciel przygotowuje wcześniej dwie wielkości jaj i chowa je w różnych widocznych miejscach na sali.
Następnie prosi uczniów, aby rozejrzeli się po sali i każdy z nich odnalazł po jednym jajku. Ze znalezionym jajkiem uczniowie wracają na swoje miejsca i następnie kolorują je według wzoru zamieszczonego na tablicy.
6. Swobodne wypowiedzi dzieci na temat spotkanych przez siebie gniazd. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na zachowanie się w przypadku znalezienia ptasiego gniazda (zachowanie ciszy, nie niszczenie, przenoszenie gniazd, nie ruszanie ptasich jaj, ochrona ptasich gniazd.)
7. Ułożenie rozsypanki wyrazowej:
gniazda. / budują / Ptaki
gniazdach / jaja. / zniosą / W
wyklują / pisklęta. / jaj / się / Z
gniazda. / Chrońmy / ptasie
Uczniowie układają zdania i wklejają do zeszytów przedmiotowych. Odczytują ułożony tekst.
8. Prezentacja płyty CD-ROM w celu zainteresowania uczniów ornitologią. 9. Podzielenie uczniów na dwie grupy według wielkości znalezionych jaj. Podanie tematu pracy plastyczno-technicznej: "Gniazdo bocianie a gniazdo słowicze" .
Grupy dostają kartkę szarego papieru i materiały do wykonania gniazd (farby, patyczki, gałązki, szmatki, kawałki mchu, ptasi puch, słoma, kawałki sztucznego futra, szczecina, sucha trawa i roślinność, taśma bezbarwna, klej). Gdy praca zostanie zakończona każdy uczeń wkleja swoje jajko do odpowiedniego gniazda.
10. Omówienie i ocena wykonanych prac.
11. Zadanie pracy domowej: Zadaniem uczniów jest wyszukanie wiadomości i ilustracji o wybranym przez siebie ptaku i wykonanie jednej kartki do albumu: "Ptaki które znamy".
Kontynuacje: Gdy uczniowie przyniosą wykonane kartki zostanie utworzony z nich album: "Ptaki, które znamy".
Materiały źródłowe dla ucznia i nauczyciela:
pakiet dydaktyczny,
J. Gotzman, B. Jabłoński "Gniazda naszych ptaków",
S. Łukasik, H. Petkowicz "Wesoła Szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie l" część-4, WSiP SA Warszawa 2000,
J. Stec "zagadki dla najmłodszych". P.W. "M.A.c." SA Kielce 1992.
